Jeroen Bootsman - Als kind van een jaar of tien was mijn interesse in politiek natuurlijk minimaal. Zo af en toe drong er wel eens iets tot mijn bewustzijn door, zoals de autoloze zondag. De illustere namen van Joop den Uyl, Dries van Agt en Hans Wiegel kende ik wel, maar ik had geen flauw idee bij welke partijen deze mensen hoorden. Sterker, dat er zoiets bestond als een politieke partij was al ver buiten mijn besef.

De tekst gaat onder de foto verder.

Jan Terlouw in 2014. @WikiCommons

Jan Terlouw

Dat een ander uiteindelijk toch werd aangewakkerd, valt te schrijven op het conto van één man: Jan Terlouw. In die tijd was ik namelijk grootverbruiker van jeugdromans van uitgeverij Lemniscaat. Ik verslond de boeken van auteurs als Thea Beckman, Evert Hartman en Anke de Vries. En natuurlijk Jan Terlouw: Oorlogswinter, Koning van Katoren, Pjotr, Briefgeheim, Oom Willibrord en De Kloof. Stuk voor stuk klassiekers die een leven lang mee gaan.

Een minibiografie

De Rotterdamse uitgeverij pleegde in die tijd haar titels luxueus vorm te geven, met harde kaft en beschermende omslag, waarvan de binnenflap altijd een minibiografie van de auteur weergaf. Die van Terlouw maakte op mij een onuitwisbare indruk. Een foto met een beminnelijke, vaderlijke glimlach. Een pose die in mijn ogen sexy, maar uiterst beschaafd overkwam. De begeleidende tekst maakte het helemaal af. Iets in de trant van: net zoals politicus in de Tweede Kamer maakt hij zich in zijn boeken sterk voor een betere wereld en een schoner milieu. Ik was óm. Als je wil deugen, lees je de boeken van Jan Terlouw en word je lid van D66, zo dacht ik. Achteraf moet ik bekennen dat het de persoon Jan Terlouw was die mij lid deed worden van D66. Waar de partij precies voor stond, had ik geen flauw benul van. Toen ik daar achter kwam, was het snel gedaan met de liefde.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

Houden van Terlouw

Maar van Jan Terlouw ben ik altijd blijven houden. Zijn boeken herlees ik nog altijd. Briefgeheim is een spannende en sfeervolle thriller, die niet onderdoet voor een thriller voor volwassenen. Bij vlagen is het een grimmig verhaal, waarin bijvoorbeeld een kind iemand voor zijn ogen doodgeschoten ziet worden.

Oorlogswinter maakt diepe indruk omdat het geschreven is vanuit het perspectief van een jongen, die dezelfde leeftijd heeft als de kinderen waar het boek voor geschreven is. En Oom Willibrord is behalve een vermakelijk boek ook een verhaal over wat onrecht met een mens kan doen. De hoofdpersoon wordt namelijk ten onrechte beschuldigd van een vreselijke misdaad. Koning van Katoren wrijft ons subtiel onder de neus dat gewone mensen tot grootse daden in staat zijn en dat doorzettingsvermogen vruchten kan afwerpen.

Acht maanden later lag het kabinet Van Agt II alweer aan diggelen

Uitzinnig van vreugde was ik toen D66 onder leiding van Terlouw bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1981 het aantal zetels ruim wist te verdubbelen (van acht naar zeventien). Dat D66 deel ging uitmaken van het nieuwe kabinet – met de charismatische voorman als minister en vicepremier - was in mijn ogen niet meer dan logisch. Acht maanden later lag het kabinet Van Agt II alweer aan diggelen. De daarop volgende verkiezingen verliepen desastreus voor de democraten, die hun eerdere winst zagen verdampen tot zes zetels. Voor Terlouw betekende dit het einde van zijn politieke carrière in Den Haag.

De tekst gaat onder de afbeelding verder.

Jan Terlouw; jeugdboekenheld op het Binnenhof

Het zijn vooral de politieke achtergronden van deze roerige periode, die de biografie Jan Terlouw; jeugdboekenheld op het Binnenhof bij vlagen interessant maken. Ik wist niet eens dat er een biografie over Terlouw bestond, tot ik deze bij toeval – op zoek naar een ander boek – aantrof in de bibliotheek. Ik vind het moeilijk om te beweren dat je dit boek absoluut moet lezen. Auteur Joep Boerboom heeft gekozen voor een chronologische en nogal formeel aandoende opsomming van belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Jan Terlouw. De voornaamste conclusie die na lezing te trekken valt, is dat het imago van aimabele man, ideale schoonzoon, echtgenoot en vader nauwelijks aan het wankelen wordt gebracht. Het doet je afvragen of Boerboom zich als een nauwgezet werkend boekhouder van zijn taak heeft gekweten, of dat Terlouw eigenlijk een wat saaie man is. De opzienbarendste feiten: Terlouw was niet bevriend met Hans van Mierlo, verjaardagen zijn niet echt aan hem besteed, Koningin Juliana kocht ooit in een Baarnse boekhandel Oorlogswinter van ‘die aardige meneer Terlouw’ voor haar oudste kleinzoon en voor zijn dochter Sanne schonk hij wel eens een glaasje whisky in als ze als kind niet kon slapen. Maar voor de rest geen opzienbarende openbaringen of onthullingen. En zelf leek Terlouw zijn levenswandel ook nauwelijks een biografie waard te vinden. In eerste instantie kreeg Boerboom van hem te horen dat hij beter kon wachten tot hij dood zou zijn. ‘Komt u maar eens langs, dan kan ik het u misschien uit het hoofd praten’, kreeg Boerboom te horen.

De tekst gaat onder de foto verder.

Jan Terlouw en zijn echtgenote bij de stembus in 1982. @ Rob C. Croes

Correct en erudiet

Uiteindelijk kwam het boek er dan toch. Terlouws privéleven en carrière zijn nauwgezet weergegeven en dit feitenrelaas ondersteunt goeddeels het beeld van de correcte en erudiete man. Eventuele smetjes op zijn blazoen zijn verwaarloosbaar. Wat een biografie vaak interessant maakt, de minder leuke kanten van de geportretteerde, is in dit geval zoeken naar een naald in een hooiberg. Wat mij bijvoorbeeld intrigeert, is hoe een man als Terlouw omgaat met de politieke spelletjes die in Den Haag gespeeld worden. Dit aspect komt wel aan bod, maar wordt vrij afstandelijk beschreven, alsof de auteur tijdens zijn research vooral de mensen rondom Terlouw, in plaats van de man zelf, heeft gesproken en daarop zijn boek heeft gebaseerd. Eigenlijk komt de biografie pas tot leven als Terlouws jeugd en privébesognes de revue passeren, omdat er dan zaken aan de orde komen die voor iedereen herkenbaar zijn.

Geen schelmenroman

Samenvattend kun je stellen dat de biografie van Jan Terlouw in de verste verte niet doet denken aan een schelmenroman. Ook kantelt je wereldbeeld niet na het lezen van dit boek. De aantrekkingskracht zit ‘m vooral in het feit dat we eigenlijk allemaal een Jan Terlouw in ons leven wensen: de lieve vader die zijn kinderen zelfverzonnen verhalen voor het slapen gaan vertelde. Dat imago blijft voor mij overeind en maakt dit boek toch tot een knusse leeservaring.

Specificaties

Joep Boerboom - Jan Terlouw jeugdboekenheld op het Binnenhof
ISBN 9789089536136
Paperback 30,50
Pagina's 320
Uitgever Boom

Klik hier om het boek te bestellen: Jan Terlouw, jeugdboekenheld op het Binnenhof